Hazal Yalın
Bu haftaki seçkide sadece iki makale var; her ikisi de Komünist Partiye yakın sol muhalefetten.
nakanune S. Alexandrov, 2009’da yayınlanan makalesinde Çin lideri Si Tsinpin’in Suudi Arabistan ziyaretini tarihsel bir perspektiften yakından inceliyor. Burada altı çizilmesi gereken Çin ekonomisinin iç tüketimi geliştirme eğiliminde olduğunun vurgulanmasıdır. Aleksandrov bunun siyasi bağlamı hakkında yazmadı, not edilmelidir: Si’nin 2020’de açıkladığı “Altı ilke” ile ilgilidir. Çin halkının satın alma gücünü artırmak ve sanayi üretimini iç pazara yönlendirmek. (Çin’deki durumla ilgili aşağıdaki diziye ve özellikle “altı ilke” hakkındaki dizinin son bölümüne bakın.)
Haftanın seçkisinin ikinci maddesi, çok büyük askeri-siyasi sonuçları olabilecek, ancak garip bir şekilde gözden kaçan bir olay: Ukrayna’nın Rusya’ya yönelik İHA saldırıları. Ishchenko, olayın ayrıntılarını inceliyor ve bunu, Mathias Rust’un 1987’deki Cessna uçağının Almanya’dan Moskova’ya radarlar tarafından fark edilmeden fark edilmeden uçtuğu ve Kızıl Meydan’a indiği durumuyla karşılaştırıyor; gerçekten de ikincisi, Sovyetler Birliği’nin çöküşünde bir kilometre taşıydı.
‘Riyad’da Si Tsinpin’
Çin, karantina nedeniyle hala kapalı, ancak Çin lideri Si Tsinpin daha sık yurt dışına çıkmaya başladı. Üçüncü dönem cumhurbaşkanlığına seçilmeden önce Eylül’de Kazakistan ve Özbekistan’ı, Kasım’da Endonezya ve Tayland’ı ve şimdi de Suudi Arabistan’ı ziyaret etmişti. Bu ziyaretleri sırasında uluslararası kuruluşların zirvelerine de katıldı; bunlar Pekin’in dış politikasının önceliklerini açıkça gösteriyor: ŞİÖ, G20 ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği. Si, bu kez Suudi Arabistan’daki programından farklı bir formatta katılıyor: Arap Birliği ülkelerinin liderleriyle buluşmak. …
Yakın zamana kadar Riyad, Pekin’in Arap dünyasıyla işbirliği için tuhaf bir alan gibi görünüyordu. Vahhabi monarşisi Çinli komünistlere şüpheyle yaklaşıyordu; ÇHC, ABD’nin sadık müttefiki Suudi Arabistan ile de araya büyük bir boşluk bırakıyordu.
Mao döneminde Çin endüstrisi planlı ekonomi çerçevesinde gelişiyordu; işletmeler kar için değil, toplumun tüm bireylerinin çok yönlü gelişimini sağlayacak ürünlerin üretimi için çalışıyorlardı. … ÇHC, ilk yıllarında SSCB’den petrol işleri satın alıyordu, ancak Mao döneminin sonunda gerçek şu ki Çin, petrol tesislerinde tam bağımsızlığını elde etmişti. …
Çin, 80’lerin ortalarında politikasını değiştirdi. Büyük pazar reformları başladı ve ekonomik büyümenin motoru, dış pazarlar için seri mal üretimi olacaktı. Bu yaklaşım, kıyı bölgelerinde birçok işletmenin kurulmasını gerektirmiştir. Zengin batılı ülkelerden de sanayi çıkışları başladı. ÇHC’de sanayiyi işletmek kapitalistler için daha avantajlıydı. Asya’nın yeni ejderhası bir dünya fabrikası haline geldikçe güç kaynaklarına eskisinden çok daha fazla ihtiyaç duyuyordu.
ÇHC ile Suudi Arabistan’ın yakınlaşması 1990’ların sonunda başladı. 1999 yılında ÇHC Lideri Tsyan Tsemin ilk kez Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. Ardından Sinopec, Suudi Arabistan topraklarında sondaj çalışmalarına başladı.
Pekin ve Riyad, küresel işbölümü sistemine güvendiler ve görünüşe göre başarılı oldular. ABD dolar basıyordu, Çinli şirketler denizaşırı yatırımlar yapıyor, dünyanın her yerinden hammadde satın alıyor, düşük ama disiplinli bir işgücünü işe alıyor, bitmiş ürünler satıyordu. Petrol üreten Arap monarşileri kelimenin tam anlamıyla para içinde yüzüyordu ancak finansal sistemdeki krizle birlikte durum değişmeye başladı. Enflasyon, Washington’un küçümsemesi ve karbon yakıtlarını terk etme planları, Suudi Arabistan ekonomisinin çeşitlendirilmesi sorununu gündeme getirdi. …
Çin, ekonomisini giderek daha fazla gelişen iç tüketime yönlendirmeye başladı. Ayrıca gelişen sanayi, yabancı markalarda sadece emtia veya ucuz tüketim malları değil, yabancı uzmanların sıkı denetimi altında kendi kalitesiz olmayan işlerini de üretmeye başladı. Çin savunma sanayisine gelince, Rus ve ABD malları ile önemli bir rekabet geliştirdi. … (Y. Aleksandrov / nakanune,9 Aralık)
‘ Bizimkiler uyuyor muydu?’
5 Aralık’ta, stratejik değeri olan iki uzun menzilli hava üssü, Ryazan bölgesindeki Dyagilevo ve Saratov bölgesindeki Engels, saldırıya uğradı. 6 Aralık sabahı erken saatlerde, şehir merkezine sadece 7 kilometre uzaklıktaki Kursk Doğu “Mihail Gureviç” havaalanına düşman saldırısı düzenlendi. …
Bir not düşelim: Kursk Doğu geçmişte sivil ve askeri havacılığın ortak zemini olarak kullanılıyordu. Ukrayna’da özel harekâtın başlamasının ardından sivil uçak ve helikopterlerin burada uçması yasaklandı. …
Savunmamız için bu kadar kaliteli ve değerli hava üslerinin çok güçlü, çok katlı hava savunma sistemleri ile korunmaması mantıken mümkün değil diye yola çıkıyoruz. Eğer öyleyse… düşmanın hava savunma sistemini alt etmek için en modern hava saldırı sistemlerini kullanmış olmalı. Bunların batılı müttefikleri tarafından sessizce Kiev’e verilmiş olması mümkündür. Örneğin, İsrail için gelişmiş radyoelektronik savaş sistemleriyle donatılmış Nagor tipi kamikaze insansız hava araçları. İsrail’in bu araçları Ukrayna’ya gizlice tedarik ettiğine dair söylentiler, uzun süredir dünyada dolaşıyor. …
Rus “stratejistlerin” kafalarına düşen İHA’lar Ukrayna’ya aitse tek bir ihtimal var: SSCB’de üretilen istihbarat amaçlı Tu-141 “Strij” olmalı. Bunlar ilk olarak 1974’te uçmaya başladı.
Doğal teknolojik yıpranma nedeniyle bunlar sadece müzelerde kalmıştır. “Strige”lerin küçük bir kısmı yakın zamana kadar hava savunma sistemlerinin tatbikatlarında hedef olarak kullanılıyordu. Bu, Tu-141’in artık kullanışlı olmadığı anlamına geliyor. ..
Ancak Ukrayna’da aksini düşündüler. SSCB’nin çöküşünden sonra, “Strijs” ten 321. insansız keşif uçağı alayını oluşturdular. … Fazlası var. 2014’te Rusya ile ilişkilerin bozulmasından sonra onları da saldırı amaçlı SİHA’lar olarak modernize etmeye çalıştılar. Ayrıca Tu-141’lerin burnuna savaş başlığı olarak 120 kg patlayıcı yerleştirdiler. Batı’nın merhametli yardımıyla elektronik beyinleri değiştirdiler ve küresel uydu sistemi yardımıyla “Strijlerin” hedefe ulaşmasını sağladılar. …
Tuğgeneral Konaşenkov, saldırıyı gerçekleştiren Ukraynalı “gerginliklerin” engellendiğini söyledi. … İçlerinden biri üç kişiyi öldürüp, yaptığı kesiklerle uçaklardan birinin kuyruğunu ve motorunu yaralamışsa… Bunların bizim hava savunma sistemimiz tarafından engellendiği nasıl söylenebilir? Onlardan bir oburu, alevleri kilometrelerce öteden görülebilecek şekilde Engels hava üssü pistine düşerse, bu tür hikayeler nasıl anlatılabilir? …
Belki iki SİHA’yı da “Pantolon” ile yaraladık; ama bu sadece başımızın üzerinde gezinirken oluyordu. …
NATO istihbaratı, Rus hava kuvvetlerinin hareketlerini uzaydan ve Polonya ve Romanya havaalanlarından gece gündüz izliyor. AWACS erken uyarı sistemi ile donatılmış Amerikan Boeing E-3’leri, insansız stratejik keşif uçağı RQ-4 Global Hawks ve ABD’nin NATO müttefiklerinin benzeri araçları sürekli havada.
Rusya’nın Avrupa kısmındaki tüm askeri havaalanlarının sürekli denetimleri altında olduğuna inanılıyor. Bir avcı ya da bombardıman uçağımızın şasesi pistten kaldırıldığında istihbarat ve hedef bilgileri eş zamanlı olarak Ukrayna hava savunma sistemlerine iletilmektedir. …
Peki 2022 yılının başında 9 adet A-50 erken uyarı uçağı, sayıları az da olsa aynı şekilde Ukrayna topraklarını gözetliyor. Bu durumda, 5 Aralık’ta her biri küçük bir yolcu uçağı büyüklüğünde en az 2 dev “Strij” jet uçağının kalkışını nasıl kaçırdılar? Hava savunucularımıza neden haber vermediler? Hava savunucuları da uyuyor muydu?
Peki savaşçılarımız neredeydi? …
Uzun lafın kısası, sizin durumunuz nasıl bilmiyorum ama bütün bu hikaye bana Mayıs 1987’de genç Alman pilot Mathias Rust’un uçuşuyla patlak veren eski skandalı hatırlattı. …
O zaman, SSCB Savunma Bakanı, Sovyetler Birliği’nin kahramanı Sergey Sokolov ve Hava Savunma Komutanı, hava kuvvetleri mareşali, Sovyetler Birliği’nin iki katı kahramanı Aleksandr Koldunov hemen emekli oldu. … (S. İşçenko / Svobodnaya basın, 6 Aralık)
